جمع آوری اطلاعات تحقیق

جمع آوری اطلاعات تحقیق

مرحله بعدی کار تحقیق که مرحله بسیار با اهمیتی نیز محسوب می‌گردد, زمانی است که پس از انجام مقدمات کار یعنی مشخص و معین شدن جامعه مورد مطالعه و تنظیم فرضیه‌ها با توسل به تکنیک های خاصی ,اطلاعات و ارقام لازم را از جامعه مورد مطالعه جمع آوری می‌کنیم .
مهمترین تکنیک های جمع آوری اطلاعات عبارتند از:
1-پرسشنامه تحقیقاتی2-مشاهده در تحقیق 3- نمونه گیری 4-  استفاده از فیش  5-مونو گرافی.

در خصوص پرسشنامه، مشاهده و نمونه گیری در تحقیق  به صورت مفصل در مباحث پیشین بحث شد.

استفاده از فیش:
در مطالعاتی که محقق با پدیده اجتماعی با جامعه مورد مطالعه مستقیماً نمی‌تواند تماسی داشته باشد در جمع آوری اطلاعات از اسناد و مدارک و کتب استفاده می‌کنند, این تحقیقات را کتابخانه‌ای می‌نامیم . در این نوع تحقیقات برای جمع آوری اطلاعات از ابزاری تحت عنوان “فیش”بهره می‌گیریم و اصطلاحاً این شیوه را فیش برداری می‌گوئیم . فیش مورد استفاده در تحقیقات کتابخانه‌ای به دو نوع تقسیم می‌شود بشرح زیر: 1-فیش مآخذ 2-فیش موضوعی.
فیش ماءخذ : مشخصات کتاب ,مقاله یا مدرک مورد استفاده در تحقیق را بر روی آن می‌نویسیم. از قطعه کاغذ یا مقوایی به طول دوازده و عرض هشت سانتیمتر می‌توان یک فیش ماءخذ تهیه نمود. فیش ماءخذ حاوی نکاتی است به قرار زیر :
نام کتاب ،نام نویسنده ،نام مترجم( در صورتیکه کتاب از زبان خارجی به فارسی ترجمه شده باشد)، نام ناشر، سال انتشار، چاپ( در صورتیکه برای دومین بار با دفعات متعدد کتاب به چاپ رسیده است دفعات چاپ ذکر می‌شود)، قطع (قطع جیبی , وزیری و…)، تعداد صفحات، محل کتاب (در مواردیکه کتاب نایاب است بایستی نام کتابخانه یا مکانی که کتاب در آنجا یافت می‌گردد ذکر شود.)
محقق پس از ارائه طرح تحقیق و انتخاب جامعه مورد مطالعه و انجام مراحل مقدماتی باید کلیه ماءخذ و منابعی را که در ارتباط با موضوع مورد تحقیق وی وجود دارد جمع آوری نموده و مشخصات هریک را بر روی یک فیش بنویسید. بدین ترتیب در ارتباط با موضوع تحقیق دهها و گاهی صدها فیش ماءخذ جمع آوری می‌گردد که منابع آنها به ترتیب خاصی مورد استفاده قرار می‌گیرد.
فیش موضوعی: فیشی است که برای استخراج محتوای کتب و مقالات مورد استفاده قرار می‌گیرد. در قطع ‌های مختلف تهیه می‌شود  ولی رایجترین آنها فیشی است  به طول پانزده و عرض ده سانتیمتر محتوای کتب و مقالاتی را که بعنوان منابع تحقیق قبلاً از طریق فیش ماءخذ مشخص نموده‌ایم به حسب موضوعات اصلی و موضوعات فرعی در فیش های موضوعی وارد کرده و بدین ترتیب می‌توانیم در پایان مرحله استخراج , عصاره منابع استخراج شده را بصورت صدها و هزاران فیش موضوع داشته باشیم و سپس با استفاده از آنها نوشتن گزارش خود را آغاز کنیم.

مونو گرافی یا تگ نگاری:

عبارت است از بررسی عمیق و همه جانبه ی یک امر اجتماعی یا مجموعه ی اخلاقی کاملاً محدود مانند: خانواده ،یک گروه یا یک روستا و یا یک کارخانه و امثالهم. در واقع در این تکنیک یک روستا یا یک کارخانه یا یک گروه محدود را انتخاب وسعی می کنیم جوانب و زوایای گوناگون واقعیت را به طورعمقی و همه جانبه مورد مطالعه قرار بدهیم.