درشروع به کار تحقیق ، قبل از هر گونه مطالعه و برآوردی ، باید هدف محقق ، از مساله ای که برای مطالعه انتخاب کرده است، روشن باشد. بی هدفی ، ابهام وگنگ بودن موضوع تحقیق ، موجب خواهد شد که پس از پایان کار تحقیق ، از نتیجه ای که بدست آمده است رضایت نداشته باشیم( نبوی،بی تا : 66).
بنابراین ، اهداف مزبور باید در طرح تحقیق انعکاس یابند. چند ویژگی اساسی را باید در مورد اهداف تحقیق در نظر داشت:
- صراحت: هر هدف باید بطور روشن و صریح عنوان گردد.
- ایجاز : هر هدف تحقیق باید در حدود یک سطر مطرح شود.
- عدم تناقض: هدفهای تحقیق باید با یکدیگر سازگار باشند و در کل نیز مجموعه ای منتظم و بهم پیوسته فراهم آورند.
- تعدد مطلوب: نباید تصور رود که با یک تحقیق تمامی مسائل جامعه مطرح ، تحلیل و در نهایت حل خواهند شد.تعداد اهداف هر تحقیق باید در حد اعتبار ، زمان ، نیروی انسانی و سایر امکانات باشد.
- تحقق پذیری: هدفهای یک تحقیق باید قابل پژوهش و عملی باشند.( ساروخانی ، 1385: 147)
باید درنظرداشت که هر کوشش طراحی شده نیاز به هدف دارد و درحقیقت هرطرح یا گزارش تحقیقاتی بر محورهدف شکل می گیرد. از اینرو تحقیق بدون هدف قابل تصور نخواهد بود. لذا محقق می بایست در تعیین هدفها به عواملی همچون: توضیح مسئله، شناسایی متغیرها، دامنه مطالعه، پیشینه تحقیق توجه نماید.
محقق به منظورارزشیابی هدفهای تحقیق و تعیین میزان مناسب بودن آنها به طور معمول به مشخصه های زیر توجه می کنند: ارزشمندی اهداف، منطقی بودن اهداف، قابل تحقیق بودن، واقع بینی در تعیین هدفها، مفهوم بودن هدفها، استفاده از عبارات مفهوم و شناخته شده، کاربرد عبارات موجز و کوتاه .
اهداف تحقیق در قالب یک یا دو هدف کلی و چند هدف ویژه یا فرعی بیان می شود و ذکر پیشنهادهایی که پس از انجام تحقیق، به صورت راهبردهای اجرایی به دست می آید مورد نظر نیست. برای هر سوال یک هدف توصیفی و برای هر فرضیه یک هدف تحلیلی داریم . معمولا تعداد اهداف توصیفی با تعداد سوالات و تعداد اهداف تحلیلی با تعداد فرضیات برابر می شوند.