تعیین روش تحقیق

تعیین روش تحقیق

آزمایشها- تحقیق پیمایشی- تحقیق میدانی-تحقیق بدمن مزاحمت- تحقیق ارزشیابی انواع روشهای تحقیق هستند.

1. آزمایشها:

روش آزمایش روش دقیق مشاهده علمی است که به طور کلی بیش از روشهای دیگر تحقیق با علوم ساختمند ارتباط دارد.

آزمایش اساسا شامل 2 بخش است: 1:  عمل    2 : مشاهده نتایج آن عمل.

در این روش محقق علوم اجتماعی گروهی آزمودنی را برای اجرای آزمایش انتخاب می کند،سپس متغیری را بر آنان وارد می سازد و به مشاهده تاثیر آن متغیر بر گروه آزمایشی می پردازد.

برای اجرای طرحهای تحقیقاتی که دارای مفاهیم و گزاره های نسبتا محدود و مشخصی هستند، روش آزمایش روش فوق العاده مناسبی است.بنابر این آزمایش بخصوص برای آزمون فرضیه مناسب است به عبارت دیگر روش آزمایش برای هدفهای تبیینی مناسب تر از هدفهای توصیفی است.

اکثرا تصور می کنند که آزمایش باید در آزمایشگاه صورت پذیرد.در واقع همیشه لازم نیست که آزمایش درآزمایشگاه اجرا شود .محققان  علوم اجتماعی غالبا آنچه را آزمایشهای طبیعی نامیده می شوند، یعنی آزمایشهایی که در مسیر عادی رویدادهای اجتماعی به وقوع می پیوندند،بررسی می کنند.

آزمایش کلاسیک:

آزمایشهای کلاسیک در علوم طبیعی و علوم اجتماعی شامل سه بخش هستندو هر بخش شامل دو جزئ عمده است:

1. متغیر مستقل و متغیر وابسته: اساسا در هر آزمایشی ، محقق تاثیر متغیری مستقل را بر متغیری وابسته بررسی میکند . معمولا متغیر مستقل شکل محرک آزمایشی را به خود می گیرد، متغیر مستقل ممکن است حضور داشته باشد ، یا غایب باشد. به طور کلی متغیر مستقل علت و متغیر وابسته معلول است.معمولا برای اجرای آزمایشی پیش از شروع آزمایش  باید متغیرهای مستقل و وابسته را تعریف عملیاتی کنیم.
2. آزمون مقدماتی و آزمون نهایی: در طرح آزمایشی ساده آزمودنیها را بر حسب یک متغیر وابسته می سنجند( آزمون مقدماتی)سپس آنان را در معرض محرکی که نماینده متغیر مستقل است قرار می دهد و بعد مجددا آنان را برحسب متغیر وابسته( آزمون نهایی شده) می سنجند. اگر سنجه های آزمون نخست و سنجه های آزمون نهایی در متغیر وابسته تفاوتی ایجاد شده باشد، آنگاه می گوییم که متغیر مستقل در متغیر وابسته تاثیر داشته است.
3. گروه آزمایشی و گروه گواه: رایج ترین روش برای تشخیص میزان تاثیر محرک آزمایشی در گروه آزمایشی ، استفاده از گروه گواه است . در هر مشاهده آزمایشگاهی بندرت اتفاق می افتد که بدون وجود یک گروه گواه فقط به مشاهده تاثیر محرک در گروه آزمایشی اکتفا کنند. بنابر این برای اجرای آزمایشی که از اعتبار لازم برخوردار باشد ، باید از یک گروه گواه که محرک بر روی آن اعمال نمی شود نیز استفاده کرد.

استفاده از گروه گواه به محقق امکان می دهدکه تاثیر محرک را در گروه آزمایشی کنترل کند و بسنجد.

2. تحقیق پیمایشی

امروزه شاید تحقیق پیمایشی متداولترین روش مشاهده در علوم اجتماعی باشد.در هر پیمایش معمولی، محقق نمونه ای از جمعیت را انتخاب می کند و پرسشنامه ای استاندارد شده در اختیار آنان قرار می دهد تا به آن پاسخ دهند.

در بخشهای دیگر این تحقیق به تفصیل در مورد نحوة تهیه  پرسشنامه و انتخاب نمونه پرداختیم ، لذا در این بخش راههای موجود برای ارائه پرسشنامه به پاسخگویان را مورد توجه قرار خواهیم داد. چگونه باید پرسشنامه ها را توزیع و پاسخ آنها را دریافت کرد؟

گاهی اوقات بهتر است که خود پاسخگویان پرسشنامه را تکمیل کنند، اما گاهی اوقات بهتر است که مصاحبه گران سوالها را بپرسند و پاسخها را در پرسشنامه وارد کنند. در مصاحبه های حضوری یا تلفنی از این روش دوم استفاده می شود.

می توان از پیمایش برای هدفهای توصیفی ، تبیینی و اکتشافی استفاده کرد .از تحقیق پیمایشی عمدتا د رمطالعاتی استفاده می شود که در آنها فرد واحد تحلیل د رنظر گرفته میشود. همچنین پیمایشها وسیله بسیار خوبی برای سنجش نگرشها و جهت گیریها د رجمعیتهای بزرگ هستند.

3.تحقیق میدانی

مشاهده میدانی با دیگر روشهای مشاهده از آن رو متفاوت است که تنها به جمع آوری داده ها منحصر نمی شود بلکه در درون آن نظریه سازی نیز صورت می گیرد.معمولا محقق میدانی می کوشد که از کم و کیف جریانی عادی اما غیر قابل پیش بینی سر درآورد یعنی ابتدا به مشاهده اجمالی قضیه می پردازد با به دست آمدن نتایج کلی تجربی به انواع دیگری از روشهای مشاهده روی می آورد و در انتها به بازنگری نتایج کلی می پردازد و…

یکی از نقاط قوت تحقیق میدانی همانا جامعیت چشم اندازی است که در اختیار محقق قرار می دهد. در  این نوع تحقیق ، محقق با رویارویی مستقیم با پدیده اجتماعی مورد مطالعه و مشاهده هر چه کاملتر آن می تواند درک عمیقتر و کاملتری از آن پدیده به دست می آورد.محقق میدانی در نگرشها و رفتارهای افراد تفاوتهای ظریفی می یابد که با دیگر روشهای تحقیق نمی توان این تفاوتها را بیان کرد.

تحقیق میدانی بخصوص برای مطالعه فرایندهای اجتماعی که در طول زمان کامل می شوند مناسب است.

مشاهده مستقیم در میدان به شما این امکان را می دهد که ارتباطات و رویدادهای ظریفی را کشف کنید که پیش بینی یا سنجش آنها از راههای دیگر امکانپذیر نیست.

4.تحقیق بدون مزاحمت

تحقیق بدون مزاحمت عبارت است  از شیوه های مطالعه رفتار اجتماعی بدون تأثیر گذاشتن در موضوعهای مورد مطالعه.

در این نوع تحقیق سه روش مورد بررسی قرار می گیرد:

• ·        1-تحلیل محتوا :                                                                                                                    

   تحلیل محتو اروش تحقیق اجتماعی مناسبی برای مطالعه ارتباطات انسانی است.دراین روش علاوه بر اینکه برای مطالعه ارتباطات مورد استفاده قرار می گیرد،برای مطالعه جنبه های دیگر رفتار اجتماعی نیز قابل استفاده است.واحد های ارتباطات ، از قبیل کلمه ها ، بندهاو کتابها ،واحد های عمومی تحلیل در تحلیل محتوا به شمار می رود.

• ·        2-تحلیل آمار های موجود:                        

 تحلیل آمار های موجود اطلاعات اصلی  را برای هر تحقیق اجتماعی،علمی فراهم می سازد.البته در این روش آمار های موجود با مسائل مربوط به قابلیت اعتماد همراهند و باید با احتیاط از آن استفاده کرد.        

• ·        3-تحلیل تاریخی/  تطبیقی 

تحلیل تاریخی /تطبیقی  در واقع روشی است برای کشف الگوها در تاریخ  فرهنگهای مختلف که  در زمانها ومکانهای متفاوت تکرار می شود.

5. تحقیق ارزشیابی

تحقیق ارزشیابی که گاهی اوقات به آن«ارزشیابی برنامه » می گویند به جای یک روش تحقیق مشخص، به یک هدف تحقیق اطلاق می شود.

این هدف عبارت است از ارزشیابی تاُثیر مداخله های اجتماعی از قبیل روشها ی جدید تدریس،نوآوری در زندان وطیف وسیعی از این نوع برنامه ها.می توان از بسیاری از روشها ، پیمایشها،آزمایشهاو… در تحقیق ارزشیابی استفاده کرد.

عمر تحقیق ارزشیابی احتمالا به قدمت خود تحقیق اجتماعی است.تحقیق ارزشیابی در بنیادی ترین شکل خود، زمانی ضروری است که مداخله های اجتماعی صورت می گیرد یا قرار است صورت بگیرد.

«مداخله ی اجتماعی»اقدامی است که به منظور به دست دادن نتیجه ای مطلوب در موقعیتی ا جتماعی صورت می گیرد.به عبارت ساده تر،تحقیق ارزشیابی فرایندی است که تعیین می کند که آیا نتیجه مطلوب به دست آمده است یا خیر.موضوعهای مهم ومناسب برای تحقیق ارزشیابی نامحدودند.